ارزشگذاری اقتصادی خدمات پارک ها و فضای سبز (مطالعه موردی:پارک ملت مشهد)

مطالعه حاضر با استفاده از روش ارزشگذاری مشروط و کاربرد مدل دو مرحله ای هکمن به تعیین عوامل موثر بر تمایل به پرداخت و میزان تمایل به پرداخت شهروندان برای خدمات پارک ملت و همچنین برآورد میانگین تمایل به پرداخت آنها جهت استفاده از خدمات پارک پرداخته است و در انتها ارزش خدمات اطلاعاتی و بخشی از خدمات تنظیمی پارک ها و فضای سبز آورده شده است. تعداد نمونه ی لازم در بهار 1391 از طریق تکمیل پرسشنامه و بر اساس روش نمونه گیری تصادفی ساده محاسبه شد و با استفاده از داده های به دست آمده از 400 پرسش نامه، تحلیل انجام گرفت. نتایج نشان داد که میانگین تمایل به پرداخت سالانه برای هر خانوار در مورد خدمات تفریحی، ورزشی، اجتماعی و روانی به ترتیب برابر 329927، 292925، 206617 و 244644 ریال می باشد. همچنین میانگین تمایل به پرداخت سالانه برای هر خانوار جهت بهبود کیفیت هوا، کاهش سر و صدا و کاهش مصرف انرژی به ترتیب برابر 204765، 193660 و 199293 ریال می باشد. ارزش تفریحی و زیبایی شناختی، ورزشی، اجتماعی و روحی روانی پارک ملت به ترتیب تقریباً برابر 52 ، 47، 32 و 38 میلیارد ریال در سال 1391 برآورد شد. همچنین ارزش بهبود کیفیت هوا، کاهش سر و صدا و کاهش مصرف انرژی به ترتیب تقریباً برابر 32، 30 و 31 میلیارد ریال است که در بین کارکردها، کارکرد تفریحی و زیبایی شناختی بیشترین ارزش را به خود اختصاص داده است. نتایج الگوی دو مرحله ای هکمن در مورد کارکردهای اطلاعاتی نشان می دهد که در مرحله اول متغیرهای توضیحی درآمد، تحصیلات دانشگاهی، مدت زمان رفت و آمد به پارک، هزینه رفت و آمد به پارک و برخورداری از خودرو تأثیر مثبت و معنی دار و متغیر بعد خانوار تأثیر منفی و معنی دار بر روی پذیرش تمایل به پرداخت دارند و در مرحله دوم متغیر توضیحی مدت زمان رفت و آمد به پارک روی میزان تمایل به پرداخت تأثیر مثبت و معنی داری دارد. همچنین در مورد کارکردهای تنظیمی، در مرحله اول متغیرهای توضیحی درآمد، تحصیلات دانشگاهی و نوع منزل مسکونی تأثیر مثبت و معنی داری بر روی تصمیم به تمایل به پرداخت و متغیر عضویت در سازمانهای زیست محیطی تأثیر منفی و معنی داری بر روی میزان تمایل به پرداخت دارد. همچنین نتایج نشان می دهد که در بین متغیرهای مورد بررسی در دو مرحله، متغیر درآمد و تحصیلات دانشگاهی تأثیر مثبت و معنی داری دارد. بنابراین توصیه سیاستی در زمینه بهره مندی از این خدمات، تقویت سطوح درآمدی، به ویژه افراد کم درآمد و همچنین توسعه آموزش و تحصیلات دانشگاهی در بین افراد که می تواند به افزایش تمایل به پرداخت آنها برای استفاده از پارک ها و فضای سبز منجر شود.